Aruba, mescos cu hopi otro naccionnan di isla chikito, no tin data di referencia, ni midimento continuo di diferente indicator ambiental. Cu Surfside Science nos ta bay traha riba esaki den un forma economico pa e por wordo replica. Tur cos cu nos ta bay desaroya nos ta bay comparti. Con pa traha e metodonan pa midi y e data cu ta bay wordo colecta ta bin riba e website ki. 

Bou proyecto Surfside Science un team di profesional y studiante local cu experticio den ciencia, technologia, ingenieria, matematica y arte (CTIMA) lo test y desaroya metodo pa monitor medio ambiente di nos costa pa un aña largo na Surfside Bay. 

E instrumentonan lo midi 

  • Calidad di aire: particulate matter, humidity y temperatura
  • Calidad di awa di lama: pH di lama (acidez), cantidad di oxigeno den awa di lama, temperatura y conductividad di awa
  • Cambio di nos costa: vegetative cover, size of reef islands
  • Vegetacion bou awa: sea-floor, shallow reef, and aquatic vegetative cover 

DATA

Surfside Science kier contribui na resiliencia di Aruba su ecosistema marino y di costa contra e impactonan di cambio di clima. Surfside Science ta spera di tin 5 sensor instala na Surfside Bay. Nos metodonan lo combina e uso di sensornan electronico, imagen satellite, AI y analysis di potret di bou lama y e resultadonan ta wordo compara y valida dor nos ecologo marino usando metodonan standard cu ta wordo usa generalmente den ciencia. E data colecta ta bay dibiaha riba e website ki pa forma un base pa data cu automaticamente y continuamente por colecta, warda, comparti y analisa data. Tur data ta bay ta accesibel pa uso publico y por beneficia specialmente e personanan local cu ta activo den area academico, fundacionan, studiante y profesional. 

SISTEMANAN DI MONITOREO REPLICABEL

Pa tur sistemanan nos ta desoroya pa monitoreo nos ta traha pa tin instructionnan tecnico clear and simple disponibel pa e sistemanan por wordo replica. Instrucccionan ki lo wordo publica publico riba plataforma online di sciencia citizen science y technologia maker platforms (mane: GitHub, Instructables). Nos ta spera esaki lo empodera naccionan di isla chikito cu e tools pa tambe cuminsa colecta nan DATA.

Proyecto di Surfside Science kier contribui na resiliencia di Aruba su ecosistema marino y di costa contra e impactonan di cambio di clima. Despues di e aña di piloto na Surfside beach cu a wordo fonda dor di RESEMBID nos ta spera cu por amplia e proyecto pa monitorea henter e costa di Aruba. Pa por haci esaki nos kier explora modelo di fondo cu pior fondo despues di e aña unda nos por sigui expande sistemanan di monitorea Aruba su ecosistma marino dor di usa e tools cu nos a bin desoroya. 

RESEMBID

Surfside Science ta inicia cu team local y sosten financiero di programma Resilience, energia y diversidad Marino di RESEMBID. RESEMBID, ta financia dor di Union Europeo y implementa dor di Expertise France – E agencia di colaboracion pa desaroyo di Gobierno Frances, cu ta apoya esfuerzo den e area di desaroyo area humano sostenible riba 12 Isla y territorio den Caribe (OCTs) – 

Nos proyecto lo cubri SDG 11, 13, 14 y 15