Mencion honorario di Premio di Cientifico Ciudadano di EU


E aña aki, pa di prome biaha, Union Europeo ta entrega un premio na proyectonan sobresaliente di “citizen science” cu ta promove un forma colaborativo, sostenibel y husto pa yuda futuro. Nos a aplica, y nos proyecto a ricibi un mencion honorario! Si bo kier mira e anuncio y tende mas tocante otro interesante proyectonan di “citizen science” rond di Union Europeo, por mira e conferensia di prensa completa aki.

E mencion honorario aki tambe a bin hunto cu un invitacion pa presenta na e festival anual di Ars Electronica na Austria. Nos ta invita algun di nos miembronan di proyecto cu ta studiando na Hulanda pa tuma un trein pa Lenz pa representa Surfside Science na ARS festival.

Esaki ta un recognision di e esfuersonan di tur hende cu ta involví den e proyecto aki, hopi pasante, voluntarionan, colaboradornan i miembronan di comunidad cu a uni nan man, asina nos kier bisa danki!

https://ars.electronica.art/citizenscience/en/surfside-science/

Turning the Tide

Riba dia 23 pa 26 di Oktober 2023, lo tuma luga di dos conferensia Internacional tocante Small Island States and Subnational Island Jurisdictions na Universidad di Aruba. E simposium aki ta ser organisa huntu cu Universidad di Prince Edward Island, Canada, y nos lo presenta algun di nos investigacionnan.

E conferensia transdisiplina ta enfoca riba esnan cu ta explora e tema di cambio climatico y cambio social riba islanan, cu sub-temanan manera food sovereignty, ocean health, diverse knowledges, health and well-being, material culture, climate and social justice, contextualising in context, changing livelihoods, gender and intergenerational framing, and environmental law and governance.

Tres propocion for di e team di Surfside Science a ser asepta pa participa den e conferensia, incluyendo Christie nos lider di proyecto, Tatiana nos coordinador di validacion, Tony nos coordinador di investigcion, y Suyin nos coordinador di media y ilustradora/storyteller. Nos ta tene gratitud y ta sinti orguyo pa mag di comparti nos proyecto aki cu ta inclui tres muher Arubiano cu ta traha riba diferente aspectonan di e proyekto aki.

Stagiare

E ultimo aña nos a haya ayudansa di hobennan, y nos no por a gradici nan bastante. Pa nos pasiente interno i voluntarionan di estudia, nos ta bisa dankiiiii pa bai enfrenta e frustracionnan y triunfonan cu ta bini for di hinca bo mes den terenonan nobo. Nos ta hopi orguyoso pa mira nan enfrenta territorian nobo y nan conesemento di Ciensia di oceano. Danki!

Riba e monitor di Calidad di aire, trahando riba e disenjo di Sean Brokke tabata Ian Canninga di EPI, Stephen Richards, Jean-Marc Rosenstand i Timothy Romain di University of Aruba, i Shemi Fitz Verploeg y Anthony Jones di EPB.

Riba esfuersonan di mapeamento, nos a haya contribushonnan di balor di Raydeline Wever y Max van Schie di University of Aruba, y Elise Eijs di Wageningen University, coperando online for di Amsterdam. Bo por wak esaki entrevista cu Max na Ingles.

Amaryllis Lee a bin for di Hogeschool Utrecht, unda e ta studia inteligensia artificial aplica, pa traha riba nos AI di mapeamento di laman cu nos ingeniero di software Jeremy Granadillo. Bo por wak nos entrevista cu ne na Papiamento aki.

Riba estashonnan di Calidat di awa, un di nos prome interno Alexandra Ulacio a traha cu Manuel Rojas pa investiga y traha e botonan ku energia solar. E ta splica su experencia den un entrevista aki, tambe na Papiamento. Timothy, Stephen, Jean-Marc, Shemi y Anthony tambe a duna nan man pa replica e sensornan di calidad di awa y pisa e modelnan 3D.

Riba validacion, nos a tin Kiran Kelly asisti den nos metodonan y analisis bao guia di Tatiana Becker, nos biologo marino y ingeniero ambiental.

E hobennan aki tur a fortifica nos team chiquito, danki tur pa bo yudansa!

Proceso di Mapeo di fondo di Laman

Un di e area nan cu nos ta traha riba ta mapeo di fondo di laman na Surfside. Ora nos a cuminsa e esfuersonan aki, nos a traha un glider submarino di 3D ku e posibilidad pa print den e model, pero no tabatin exito pa laga e glider landa riba su mes.

Awor nos ta test metodonan cu ta mas accesibel y cu por ser replica. aden di analisá imagenan satelital nos ta test un metodo nobo cu tracking di gps y GoPros pega na paddleboards, kayaks, kite surfers, y windsurfers. Kayak a bira e opcion cu nos a scoge, cu un camera di timelapse bao di dje y e app GPS Logger ta registra e alocacion. Bo por mira nos tutorial di e proceso riba nos canal di YouTube: Seafloor Mapping Tutorial Surfside Science.

Tabatin errornan, dianan cu awa no tawata claria, bateria cu no a funciona, settingnan cu no a keda, zig-zag, camera cu a bai perdi, pero cu cada test nos a mehora nos metodonan y a haña manera pa tuma imagenan sin perde nos mes den laman. Nos a habri e esfuersonan pa inclui tur hende cu tawata kier a yuda, y ciudadanonan cientifico den henter e isla a bin dilanti pa yuda. En total nos tabatin rond di 30 voluntarionan y 12 istagiare cu a haci mapeo hunto cu nos. Ademas di nos kayak, tabatin hendenan cu a comparti nan kayaks y paddleboards manera Shanon di The Shack Aruba, Tobia de Scisciolo cu su kayak infladable den su paki, Myron Saladin cu su kayak elektrica, Joost Saris cu su boto di rescate, y Diego Acevedo cu su paddleboards, y tambe hendenan ku a presta nos GoPros manera Francielle Lacle, Ian Canninga, y Dae Hereira. Nos a logra tuma minimo 80 000 imagen di fondi di laman.

E siguiente paso ta continua pa desaroyá y entrená un modelo di AI pa diferensia e elementonan, keda simple kuater categorianan: santo, karchi, yerba di laman y koral. Nos hóben di software, Jeremy, ta trahando riba e modelo inicialnan y e entrada ku nos a risibí for di nos kampañanan di Zooniverse pa prosesá miles di imagenan y konvertí nan den un mapa. Danki na tur hende ku a aportá, bo konosemento kolektivo awor ta parti di nos AI! Mwahahahaha!

Cu e proceso cla, mester nos cuminsa valida, reuni datonan di tereno dor di divers, GPS profesional y team di fotografia di bao awa. Esaki a ser cordina en colaboracion cu ScubbleBubbles, y cu algun conseho for di investigador di rif, Dr. Chris Roelfsema, na Universidad di Queensland na Australia. Nos a hasi un encuentro tempran y el a keda dispoñibel pa nos den oranan laat pa alinia nos horarionan. Masha Danki Dr. Roelfsema! Wak su impresionante lista di publicacionnan di investigacion y proyectonan, pa haña mas informacion tocante mapeo di rif: https://researchers.uq.edu.au/researcher/765

Cu aporte di Chris, Tatiana a finalisa su metodonan di validacio pa adapta nan na nos sitio di estudio piloto. Nos tabatin un team di 9 divers bai Surfside, cu incluindo Tatiana, Nichole, Tobia, Adam, Arianne, Nora, Makay, Samuel y Marc. Den team di tres, un snorkel ta keda flota cu GPS pa keda exactamente ariba di e fotografo di fondo di laman, un asistente diver cu ta controla seguridad y detayenan di tracking. Diabierna nos a duna instruccionan y hasi test, y diasabra y diadomingo nos tawat tin dos team cu ta valida. Prome nos a mapea dilanti di e islanan di rif, despues patras di rifnan cu supervicion di Jason den su boto confiable.

Pa tin retratonan mas serca na e fecha di validacion, tambe nos a organisa un otro sesion di mapeo cu kayaks, pa trata di cubri henter e baai den un dia. E retratonan y coordinatanan aki awor ta ser prosesa pa Jeremy y Stephen, y e mapanan resultante lo ser compara cu esnan di e team di validacion pa Tatiana. Si tur ta bai bon, nos lo tin nos mapeo economico y replicabel di fondo di laman valida pa otro luna. E soño ta pa tin sesionnan di mapeo algun biaha den un aña pa pasa nan den nos proceso i converti nan den mapanan pa comparti riba nos website science.brenchies.com